1§ -  « منطقه ي شمالي آفريقا . . . سرزميني است كه سرنوشت اش طفيل سرنوشت رويدادهاي عظيمي است كه درجاهاي ديگر گذشته ، بي آن كه چهره ي ويژه ي خودرا داشته باشد . اين بخش آفريقا چون مانندآسياي صغير رو به سوي اروپا دارد مي تواند و بايد به اروپا بپيوندد چنان كه از چندي پيش فرانسويان نيز درهمين راه كوشيده وكامياب شده اند . » كتاب « عقل كل درتاريخ » ف.هگل . برگردان ح.عنايت ص237 - تاكيدازمن

و البتّه همان جور كه ح.عنايت درزيرنويس اين صفحه يادآوري مي كند « مقصود هگل سياست استعماري فرانسه درالجزايربراي يكي كردن آن سرزمين باكشورخويش است . » هگل دراين گفتارخود ، آشكارا هوادار استعماراست .

2§ -   اين مبارزه ي فرهنگي دربخش نه چندان كم اهميت خود دربردارنده ي گفتگوها وبحث هاي جدّي با بسياري از روشن فكرانِ نيك خواهِ اروپايي نيز بوده وهست، روشن فكراني كه هواخواهِ مدرنيته بودند و به رغم ِ هم/نوايي هايي كه با مبارزانِ كشورهايي نظيرِ ما داشته اند ولي كم يابيش ازگونه اي خودخواهي و يا گم راهي هاي فرهنگي دررنج بوده ويا هستند.

3§-  همه مي دانيم كه در ايران گروه هاي اجتماعي ِِ بسيار نا/هم/گوني دراين مبارزات وتلاش ها شركت داشته و دارند. هجوم چندوجهي ِ  اروپا ( غرب ) به ناچار مقابله اي چندوجهي وپيچيده را برمردم ايران تحميل كرد.

4§-  لزومي به يادآوري ندارد كه كلمه ي«اعضاء» دراين گونه احزابِ كاملا" راست نه تنها دربرگيرنده ي انسان هاي ساده است بل كه   هم/چنين و به طورعمده دربردارنده ي صاحبان صنايع وسرمايه هاي كلان هم هست.

5§-« ماازانتشار« هزليات» و« خبيثات» خودداري كرديم. اجمالا" لازم است دراين جا بگوييم، « هزليات» عبارت است از سه مجلس به نثرومشتمل است برمطالبي ناپسندو ركيك كه حكاياتي هم به نام« المضاحك» به اين سه مجلس افزوده شده. اين كتاب درنسخه هاي قديم كه در دست ماست، نيست. . . . « خبيثات» عبارت ازحكايات وقطعاتي است كه هرچند زنندگي دارد ولي طرز ِ بيان آن مي نمايد كه ازشيخ باشد . . . ماچاپِ آن هاراشايسته ندانستيم..» يادداشت محمدعلي فروغي درص صدونودونه ديوان سعدي سال1320 

6§ -  مثلا" مقاله اي كه  اِدگار آلِن پو درباره ي رَوندِ شكل گيريِ شعر ِ « كلاغ » خود نوشته، نمونه اي از اين گونه تلاش هاست .