درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
به شاخ و برگ تو ازمن سلام ،
به شبنم ات ،
به سايه ات
ـ نه چنان پهن بود و هست گرچه كه آن را بتوان آن چنان روي سر كشيد
كه هم عميق ترين
و هم كه دورترين گوشه هاي جان و خيال آدم
ز دست ِنيش ِِ هرچه روشنايي ِِ خشكاننده حفظ شود.
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
گواهِ دَرزدنِِ بي شمار
گواهِ دل نگراني ِِ دَر
و دل .
گواهِ < رفتن ِِ > ام از خانه، دَم/دَمای صبح:
گواهِ < رفتن ِ > آغشته ي به خواب
به ناسزا ،
به سحر
آفتاب .
گواهِ : < آمدنِِ> لولِِ من به روي پنجه ي پا
به نيمه شب
ـ نیمخ شبی كه عميق ايستاده بود و تماشا مي كرد
و روي طبل خموشي ِِ ژرفِ خود مي كوبيد
كه تا من از وسط خفته گانِِ بي شمار ، سلامت گذركنم ـ .
درخت كوچك پرتقال !درخت كوچك پرتقال !
دلم هواي تو دارد
هواي بازهم از زير ِِ شاخه ي تو گذشتن ،
هواي هم/چو آن < جوانَكه سِگ >§ رو به روي تو ، روي پلّه نشستن ،
و لا به لاي مِه و بامداد و تابش خورشيد ـ كه چون پرتقال تو رُخ مي نمود ـ غوطه زدن .
دلم هواي تو دارد ، وآن مِه
مِه خيال برانگيز ِِ وَهْم زا
مِهي كه سختي ِ بيچاره وار ِِ جان و درختان و راه و چهره و دل را نَرمي مي بخشيد
به خشك و خشكي و خشكيده گي لطافت مي داد ؛
مِهي كه هم/چو پرده ، دركشاكش بي معني ِ درون و برون ، نرم و چابكانه وساطت مي كرد.
مِهي كه گاهي از < كِلِرد > §مي گذشت
و گاهي از دل من،
زماني پرسه زنان درميان محفل ِ ياران مي گشت.
مِه درون صدا
مِه درون كلام
مِه درون سكوت
مِه درون نگاه
مِه درون دوبيتي
مِه درون .
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
گذشته ها نگذشته اند
گذشته ها زنده اند .
هنوزهم كه هنوزاست درنگاه وخنده و خاموشي ام
صداي < وَنگِ >§ نخستين خويش را به عينه مي شنوم .
گذشته ها نگذشته اند
گذشته ها زنده اند.
و بَرّه اي كه ياد گرفته بوده روي سنگ هم چَرا كند
هنوز درهمه ي گوشه و كنارمن به تكاپوست،
و بانگِ بي غم ِ ِ زنگوله اش هنوز در همه جا مي پيچد:
زماني درنگاهم ، آهم
زماني درسكوتم ، پچ پچ هايم
زماني دركلامم ، جامم ، نامم ، پيغامم ،
و گاهي هم - زمان ، درهمه جا درهمه ي گوشه كنارم صداي اوست ،
صداي اويي كه زنگوله اش هنوز گردن اوست ،
و هم/چنان ز ياد نبرده است كه روي سنگ هم چَرا كند ،
و بانگِ بي غم ِِ زنگوله اش هنوز ـ چون يكي زنگوله ـ روي گردن خاموشي ِ من است .
گذشته ها نگذشته اند
گذشته ها زنده اند،
وگرنه من چه بسا بسيار پيش تر ازاين
چو راهِ طي شده اي ، درغبار و گَرد و گياهان هرزه گم شده بودم .
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
هميشه دسته هاي تازه اي ازاين پرنده هايي كه برشاخسار ِمن از ديرباز لانه كرده اند،
به جمع این پرنده هايي مي پيوندند كه پيش ازآنان
ازمن به زيرآمده ، دور و بَر ِِ من نشسته اند،
و هم/چنان كه غرق تماشاي آن چه اند كه درشعله هاي خامي ِِ من مي سوزند
دارند ازفشار خنده روده بُر مي شوند،
يا بل كه ، باري ، ديرزماني ست روده ُبر شده اند.
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
كسان ، َهلا § ، به همان گونه اي فراوان اند
كه بي كسان
كه ناكسان
كه بي كسي
كه كَركسان .
و بسيار بيش تراز پيش تر، كسي به كسي نيست .
درخت كوچك پرتقال !
چه گونه مي شود آخر
بدَل به جانوري شد
كه بي صدا َسر ِِ خود مي خورَد ؟
چه مي شده ست اگر مي شده ست ريش/خند و ناسزا و زهر ِ هلاهل را با هم آميخت،
وز اين سه ، صخره اي عظيم پديدآورد،
وان گاه از فرازترين ِِ فراز ها،
آن را فروفكند بر سر ِ اين جانورشده گان
كه در فرودترين ِِ فرود ها درغلتيدند
و بي صدا سر ِِِ خود مي خورند.
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
چه لذّتي ست ـ شگفتا ـ چه لذّتي ست !
ز لاي پاره گي ِ بي شمار ِ پرده ي اين شب
به صحنه هايي درآن سوي پرده خيره شدن ،
ـ به كارزار ِِ نسيم و پرندگان و شبنم و رنگ و سكوت و جوي ـ
و تكّه هايي ز اندام صبح را ديدن .
چه لحظه اي ست ـ شگفتا ـ چه لحظه اي ست !
كه صبح مثل بادي مي افتد به جان اين پرده ،
واين سياهْ پرده ي فرسوده ي هزارْ پاره كَنده مي شود از جا،
و هم - چنان كه تكّه هايي ازآن گير مي كند به دار ودرخت و دروديوار،
كشيده مي شود از چارسو به سوي دورترين گوشه ها .
چه صحنه اي ست شگفتا چه صحنه اي ست !
كنارميله ي زندان
درآستانه ي ويراني
غريو ِ ِ بازگشتِ هزاران دَر
برآستانه ي ويران .
درخت كوچك پرتقال ! درخت كوچك پرتقال !
چه داستان هاي شگفتي كه اززبانِِ زمانه زبانه مي كشند:
چه گونه ممكن است كه ازدستِ دوستان قديمي مار برويد،
چه گونه ممكن است كه پيري به پرچمي سفيد دربرابر خواري بدل شود،
چه گونه ممكن است كه اين گونه ژرف در دل مردابِ سطح فرورفت ؟!
چه گونه ممكن است كه آواز يك پرنده به ضجّه بدل شود
چه گونه درترانه ي يك دشت ، لانه مي زند زوزه ي روباه ؟
چه گونه آن كلاغ توانسته آن همه انجير ِ آن درختِ كهنْ سال را نيمهْ خور كند ؟
چنين كه از دو طرف مي كشيم
كدام ريسماني توانسته است تاب بيارد ؟
چه گونه اين شبِ همواره ، مي شود سحري داشته باشد ؟!
چنين كه از بدنِ آفتاب اين همه خون رفته است
چنين كه از نفس افتاده آفتاب پاي سراشيب كوه
چنين كه آفتابي نمي تابد.
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
نگاه كن همه جا راه مي كشند
نگاه كن همه جا جنگِ راه هاست
نگاه كن هيچ گوشه ي دِنجي براي راه نرفتن نمانده است.
جنون راه گشودن
جنون راه سپردن
جنون راه بُري
جنون راه سپاران
جنون راه .
و هرچه راه فراوان تر
چراغ راه زنان
چراغ راه زني روش تر .
هَلا درود به راه < نمار > و < سوته كلا » §
هَلا درود به راه ميان خانه و مدرسه
هَلا درود به بي راهه هاي راهْ تر از شاهراهه ها .
نگاه كن كه زمانه ، چه گونه مثل اسبي كه رم كرده ، روبه سوي جنون مي تازد،
نگاه كن !
كه از دو سوي ديده ي ما رَهْ گذران مثل باد مي گذرد دنيا
به شكل نقطه هاي سياه و خطوطِ درهم ِِ كوتاه :
نه چهره اي به ياد كسي مي مانَد
نه طرح روشني ازچشم اندازي
نه حرفي ، خاطره اي ، پيغامي
نه راهِ آمده.
نه ردِ پايي از قلبي روي خاطره ي راه .
هلا درود به آهسته گي
هلا درود به لنگان لنگان رفتن
هلا درود به اُتراق هاي پي درپي
هلا درود به اُتراق گاه هاي فراوان .
درخت كوچك پرتقال !
درخت كوچك پرتقال !
اگر ـ نه آن چنان كه شنيدم ـ هنوز برگي و باري مانده ست ،
و ـ نه چنان كه شنيدم ـ هنوزهست نسيمي كه مي وزد به تو گه گاه ،
و مي شود كه به او محرمانه اي بسپاري ،
به او بگو سرِِ راه اش سلام من بوَزانَد :
به روشنايي ِِ خاموش ِِ بامداد ، كه هم/چون زلالِِ رودخانه اي از روي هرچه مي گذشت ،
وخواب و خانه و كوي و در و ديار و هرچه ، بر كفِ آن در غنود بود و شناوري .
به ناسزاي گهربار مادرم ، كه هنوز خيل ِ سزاوار ِ آن فراوان اند.
به پيچ هاي فراوان
كه بي مساعدت آنان
نه كوچه مي شده ست به جايي ره يابد
ونه جهان به خانه ي ما ره مي يافت.
. . .
. . .
به هركه ، هرچه كه مي داني .
پايان
پاييز1378
§ - كِلِرْد : منطقه اي جنگلي بر کنار جاده ي هراز
ـ ونگ : صداي بلند . صداي بلند گريه ي كودك
ـ هَلا : هنوز
بازگشت به فهرست همه ی نوشته ها بازگشت به فهرست این نوشته
