چهل و هشتمين پاييز

                        

 

 

 

 

با برگِ خشك

با رنگِ زرد

هم  مي شود شگفتي افروخت .

 

از ياد برده بودم ؛

گه گاه ، برگِ خشكي

اين گونه با شكوه ، فرو مي ريزد ،

اين گونه سر بلند ؛

و يك جهان  براي ديدن  او بر مي خيزد .

 

پاييز

چون شعـله ي به بالا كشيده ي فانوسي

 در دست روزگار ـ

 كه آن را جلوي چهره ي من  بر گرفته

ولحظه اي ازين پيمودنِ بي هوده ، دست كشيده 

 به من خيره مانده است .

                

از برگِ زرد

از رنگِ خشك

هم  مي توان شگفتي آموخت .

 

بر شاخه ،  در هوا  ،  يا بر خاك

اين  برگِ  زردِ  خشك

با تابشِ خورشيدِ  غول پيكر ، مي سازد ،

و زرد  و خشك  را شكوهي مي بخشد رساتر از طراوت و سرسبزي .

 

هر روز ،  برگِ خشكِ  زردي

از شاخساري در خاور ، بر مي آيد ، فرو مي چكد

يك چند  در هوا  مي چرخد ، مي رقصد ، مي افروزد 

آن گاه  ديدني تر ، در آن سو  فرو مي افتد ،  فرو مي چرخد .

            

1375

   

                

 

 

 

       گوشه هایی از

 

گفتگو  با < تی‌ تی <

                           

      پس از 30 سال

 

 

 

 

 

با آن كه تازه روزهاي اوّل اسفند است

در هركنار و گوشه اي سوسوي توست ؛

چون سوسوي  نگاه  كودكِ  بي صبري

از لابه لاي پچ پچه و دست وپا  و شانه ي انبوه مردمي كه غرق تماشايند .

 

()

 

از ديدن تو ، من ، نه كمتر از ديدار آشنايان ام  لذّت بردم 

و ديد و بازديد من و تو ، از من و آنان ، كمتر نبود

و گفتگوي من با تو ، نه كمتر از با آنان ، شيرين بود ؛

من فكر مي كنم بدون تو و آنان

اين سي سال

سي بَرگِ خشك هم نمي ارزيد .

 

سال گذشته ، سال آشنايي من بود با چند درخت

چند راه خاكي ، با پيچ هايي ياد برانگيز ؛

و چند چشم انداز .

 

سال گذشته  دوستي ميان من و اين چارفصل ، به ژرفا كشيد .

آن ها مرا به گوشه هاي تازه اي از خلوت خود بردند ؛

من هم دريچه هاي تازه اي از جانم  گشودم بر آنان .

در لا به لاي فصل ها ، اگر گزافه نگويم  ،  چريدم ؛ غلت زدم .

همراه  رَنگ هاي شان  ، رنگ گرفتم ، دگرگون گشتم ؛

همراه  برگ هاي شان  ، سَبزشدم ، خشكيدم ، فروافتادم .

دريافتم كه سال ، نّه از چار ، از دَه ها فصل است .

 

سال گذشته

افسار هاي كهنه ، همچنان  به گردن من بودند :

نان ، مي كشيد مرا يك سو

زمان  يك سو

بچّه هايم يك سو

شوق < نمار > §و < دريو > § يك سو .

كوتاه ،

من كشيده مي شدم اين سو ، آن سو .

 

با اين همه ، فراوان پيش آمد كه به خود بودم

بي افسار

يا با افسارم بر دوش .

 

()

 

 

امّا تو ! ميهمان    

تنها ، نه ماندن تو

آمدن تو  ، رفتن ات  هم زيباست ،

و گاه گاهي  اِي بسا زيباتر .

 

()

 

اكنون ، روزهاي آخر اسفند است ؛

چون كودكي كه شوق نگاهش ، سو سو مي زد ،

تو ديگر از ميان تماشاگران گذشته اي و ، ايستاده اي پيشاپيش ؛

سوسو  نمي زني ديگر ، يكسر مي رخشي .

 

اينك تو ،  وين جهان  !

از صد هزار گوشه تماشا كن  !

در صد هزار گونه تماشا شو  !

 

1376

 

 

 

 

 

َتبَري  §

 

 

 

 

 

پشتِ  پرچين ِ  شب

تَبَريْ خوان  مي خوا َند .

 

بادِ  لج كرده  اگر بگذارد .

 

()

 

امسال ،

سال نو

نوروز

و بهار

هر سه در ماه  محرّم  افتاده اند .

 

()

 

تَبَريْ خوان مي خوا نَد .

 

اين هياهوي بي هوده  اگر بگذارد .

 

 76ـ1347

 

 

 

 

 

گفتگو با چشم انداز                          

 

( جدالِ یک انسان با چشم‌اندازی، که عّمری در برابر او و در پیرامونِ او گسترده است. ) 

 

 

آسان نيست

بي ريشخندی  بر چهره

در  رو به روی تو .

 

گاهی ، همه ی آتش ها  ،  در تو در خاموشي

گاهی ، همه ی خاموشی ها  ،  در تو در آتش .

 

گه گاه ،  آن چه حاصل عمري ست

در لحظه ای ، در تو چنان  فرو مي ريزد  كه  گويی هرگز

چيزی  در اين ميانه  نبوده است ؛

و گاه  ، برگِ خشكي ، در تو

بر شاخه ای شكسته ، چندان  برجا مي ماند كه به ننگی بدل مي گردد

و افتادن‌اش  به  آرزويی خام .

 

گاه  از  ورای هرچه  به تو مي نگرم ، زيبايي :

        از پشتِ پرده ، از ورای اشك ، وراي دود ؛

        هم  از وراي گرد وغبار ِِ جدال خنده آور ِِ من  با مرگ .

 

گاهی به هرچه مي نگرم  در تو زيباست :

                هم پرده ، اشك ، دود

                هم مرك ، هم جدال خنده آور ِ من  با مرگ .

 

گه گاه ، از درخشش ِ كرمِ شبتابي در جانم ، سرشاری از پيدايی ؛

گه ناپديدی ، در ظلام ِ لكّه ي خُردي كه  مي نشيند:

                گاهي بر خاطر

                                                       گاهي بر دامن

                 گاهي بر ديده .

 

گاهي پُر از شكوفه  نگاهم، از تو   ؛

مي پژمُرَد نگاهِ من  از تو  ، گه گاه .

 

گر در درون تو ، بودن  آسان باشد

ـ اين سان كه اكنون هستم

 يا بل كه نارساتر ازاين حتّی  ـ   

در رو به روي تو ، ايستادن آسان نيست

بی ريشخندي بر چهره .

 

1375

 

 

 

 

آباد و آبادي

 

 

 

آبادهايي ديدم ، از ويرانه ي شان ويران تر

آبادهايي ، شگفتا ، از ويرانه ي شان  آبادان تر .

 

آبادهايي ديدم ، كه پس از ويراني ، دريافتم  غولي بودند

آبادهايي ، كه پس از ويراني ، نه غولي كه مي نمودند ، گولي بودند .

 

آبادهايي ديدم ، همواره در ويراني .

 

آبادهايي ديدم ، ويرانه شان از آنان  تماشايي تر

آبادهايي ، از آنان ويرانه اي هم ، بر جا ، نه .

 

آبادهايي ديدم  ، پا بر جا  ،  بي ويراني ، امّا سرد

آبادهايي ، پا بر آب ، بي ويرانه ، اما گرم .

 

آبادهايي ديدم آباد

آبادهايي ويران .

 

آبادهاي بي ويرانه

آبادهاي بي ويراني .

 

1375

 

 

 

ويرانه و  ويرانی

 

ويرانه هايی ديدم، از آبادشان آبادان تر 

ويرانه هايی ، از آبادشان ، ويران تر 

ويرانه هايی ، ويراني ِِ پنهانِ آبادشان ، در آنان نمايان تر .

                 

ويرانه هايی دیدم غرورانگيز

ويرانه هايی شرم آور .  

 

ويرانه هايی ، آبادشان را رسواگر  

ويرانه هايی ويران گر .

 

ويرانه هايی ، تجسّم دوباره ی آبادشان ملال آور

                                          گاهی ياس  آور

                                        گاهی هراس آور .

 

اي بسا ويرانه ها ، ديدم كه ستايش مي شوند

اي بسا ويرانه‌گی

اي بسا ويرانی .

 

ويرانه های آباد 

ويرانه های ويرانه .

 

ويرانه های بی آبادی 

ويرانه های بی ويرانی .

 

1375

 

 

 

تنها و هزاران  

 

بگذار  در  رَوَند ، 

در بندِ شان مباش

اينان كه بودنِ شان  هم ، تنهايی ست .

 

()

 

گه گاه در ميانِ  هزارانْ تن  ، تنهايی ؛

گه گاه  در برابر لبخندی، چشمی، برگی ،پرنده ای، راهی خاكی

سرشار ِ  گفتگوی هزارانی .

        

()

 

بگذار  در  رَوَند ،

انگار كُن  كه  برگِ خشكی  از  درخت‌ات  فرو می افتد

انگار كُن  كه  گَردِ راهی  از تن‌اَت  فرو مي ريزد

انگار كُن  كه  برفِ سنگين ِِ پشتِ بام ِِ لرزان ات  ، آب شده  فرو مي چكد .

         

()

 

بگذار در رَوَند !  

در بندِشان مباش .

 

1350/ 1375

 

 

 

همچنان

 

 

 

مددی كن !

ورنه می پوَشد اين كلبه‌ی كوچك را ، « لَم »‏ §

ورنه  مي بَلعَد آهن را ، زنگ

ورنه مي پوَسدَم اين نَم .

 

()

 

هم‌چنان آن زندانی ، زندانی ست .

 

هم‌چنان

ايستاده سر ِ هر پيچ ، سكوتی ـ

با چراغی در دست .

 

هم‌چنان

سنگ ها  نيز صدايي دارند .

 

هم‌چنان

در كنار من  آن جای قديمی خالی ست .

 

هم‌چنان هیچ امیدی نیست .

 

()

 

مددی كن ! 

هِل  كه تا بشكفد آن راز

هِل  كه تا بشكفد آن بقچه ی ديرين

 ـ آن  كه  ديری ست  به يك گوشه دراين تاريكی افتاده است

هِل كه تا بشكفد آن توشه ی راه :

    آن قبای كهنه

    چوب دستی ِ قديمی

    دلِ  زین هر دو  قديمی تر .

 

()

 

مي زند زردی بر شاخه ی من ، آن سبز

غژغژ ِ خشكی مي پيچد، از ريشه‌ى من با هر باد .

هَرَسی بايد !

 

ناگوار  است  تَبَر خوردن

ناگواراتر  از اين امٌا، بيم و غم ِ خشكيدن  و افتادن 

ناگواراتر  از اين هم امّا ، امّا ، با انبوه شاخه ی بی هوده ، خوكردن .

 

هَرَسی بايد !

مددی !

 

1376

 

 

زنهار !

 

 

(زنهارباش به اسبی که ارّابه‌ی روح و تن را با خود می‌کِشد )

 

 

 

آرام !

حيوان !

 

 

گه‌گاه  بوی زوزه‌ی روباه  دارد  شيهه های تو . 

زنهار تا همواره اين قلب تو باشد كز گلويت  مي كشد شيهه !

ـ هرچند او هم  ، گاه‌گاهی  لهجه‌ای بيگانه  مي‌گيرد تپيدن‌هاش .

 

اِي خوش، چَريدن  در هوای خويش ؛

افسار

اِی خوش ،  به روی شانه، يا برخاك  از دنبال .

 

زنهار !

گه‌گاه  بوی زوزه ‌ی روباه  دارد  شيهه های تو . 

 

حيوان !

آرام  !

 

1376

 

 

 

اي كه پنجاه رفت و در خوابي . . . §

 

 

« جدال » با سعدی

 

 

 

 

 

 

از رو به رو ، به سوی من ، شتابان درراه است

پنچاه ساله گی ـ

پنجاهِ  با شتابِ  صدها پا .

 

من ا يستاده ام

برآستانِِ  دَر  به تماشا ،

وز آن همه نخوا بی و شبْ‌زنده داشتن

دارم از پا مي افتم .

 

()

 

نه!  پيرمرد !

گه گاهی خوابی ، غفلتی مي بايست .

 

در خواب هاي كوتهِ  گه گاه

بس آرزوها  كه  برآوردم من ؛

در خواب هاي كوتهِ  گه گاه

بس بيش تر ز بيداری ، شگفتی آفريدم  من ؛

بس بارها  كه تيره گی ام  را  از آن  نگاهِ درخشان ، رخشان ديدم

آری آری آری آری در خواب های كوتهِ گه گاه !

 

بي هوده نيست

شيرینی ِ  شراب ، جوانی ، عشق

اين خواب های غفلتِ كوتاه .

 

اي كاش ، جاودانه به ژرفای خوا بی شيرين ، فريفته مي ماند

اين اژدهای خفته در بيداری

اين اژدهای بيداری .

 

نه پيرمرد !

شايد گناه ازخودِ پنجاه ساله ‌گی ست كه اين گونه پُرشتاب و سرزده مي آيد .

 

()

به رو به رو ،  به سوی پنجاه  ، لنگان لنگان در راهم

من  ،  با درنگِ  صدها سنگ ؛

وز آن  همه نخوابی و شبْ زنده  داشتن

دارم  از پا  مي افتم .

                               

1376  

بازگشت به فهرست همه ی نوشته ها                    بازگشت به فهرست این نوشته