پنجره
پنجره بیهُده آن جا باز است
همچو يك پرده ي نقاشي ،
پرده ي نقاشي هاي زمستاني ، بي ناني .
مي كشم از دودِ سيگارم ،
يك ستوني تا سقف
مي دهم تكيه برآن .
پنجره بيهده آن جا باز است .
سايه ي تيره ي يك آينده
برسپيديِِ برفِ پشتِ پنجره ، يك لحظه اتراق نكرد .
ترسم از تنهايي نيست
حرفم از تنهايي نيست .
من كه برجاده زاده شده ام
ومعطّر شدم از بوي سفر
من كه برسنگ چريدم
خانه كردم درباد
با درختان كنار جاده دوست شدم .
پنجره بيهده آن جا باز است .
نه ، از اين پنجره تنها سرما خواهد آمد
زوزه هايي ، تنها .
نه ، از اين پنجره تنها بوي غربت اين جاده خواهدآمد .
مي روم خلوت خود را پايين
هرچه پايين تر .
كارهايي ست كه آن جا ـ تنها آن جا ـ مي بايد انجام شوند .
1351
تنهايي
خانه در كوچه بسي تنها ست
كوچه از خانه بسي تنهاتر .
كنج يك پنجره ايستاده ام .
رود
خسته بر بستر ِ ديرينه ي خود مي غلتد ؛
و هواي سنگيني بر
بام هاي گِلي ِ « قاضي لر» (1 )خوابيده است .
همه چيز
هم/چو بيماريِ مجهولي در
روح كوچه مي لولند .
كنج يك پنجره ايستاده ام .؛
تكيه داده به عصاي ديرينه ام
ـ كه سقوطم را چو/خوارَ كي در كالبدش در كار است .
وسگان سيهِ چشمم را
بند بگشاده ، رها كرده ام
به هوايي كه مگر يافت شود لاشه ي آن آواز
در دل اين همه خَس/رُوبه كه انديشه ي رقصان درختان را آلوده اند .
خانه در كوچه بسي تنهاست
كوچه از خانه بسا تنهاتر .
كنج يك پنجره ايستاده ام
و درختان را شاخه شاخه مي خوانم
قصه ي سبزِ هزاران مرغي را كه دگر جاشان خالي ست
كه فقط خطّ سرخ پروازي را
بر جدار ِ اندوهِ كوچه ، رنگ گرفتند و افتادند ،
و كنون
لانه هاشان همه آتش ، آتش .
كنج يك پنجره ايستاده ام
وخودم را مي بينم كه ز پيچ كوچه مي آيم
و شراب پايان سرگرداني را با در و ديوار و نهر و مهتاب و « قاضي لر»
و به ياد چشماني مي نوشم ،
و همان گونه زخود سوخته و شعله ور وخندان
جنگل گيسوي مادر را مي آشوبم ،
و پدر را كه دراين جنگل ، سرگردان است
مي كشانم
به شبِ مستي ِِ ديوار و در و نهر و من و مهتاب و « قاضي لر» .
خانه دركوچه بسي تنهاست
كوچه ازخانه بسي تنهاتر .
كنج يك پنجره ايستاده ام
و به ابن دست مي انديشم و ، اين مِه
ـ روح زشتي كه چوموشي به تن كوچه درافتاده است .
و به خورشيد ـ به سِرگين ِ برافروخته اي ـ كه به اجاق دور و ساكتِ عصرانه پرتاب شده است .
به سكوتي كه ميان كوچه مي گردد .
به نسيمي كه گذر مي كند آهسته ز دور .
و به خود ، كه لب اين پنجره با حنجره ي سوخته اي ايستاده ام ، وَ
گوش پرداده ام ازپنجره تا دورا دور .
و به اين خانه كه از بستر و بيماري من سرشار است .
و دلم مثل بهْ همْ خورده گي ِِ كوه ، شكاف ژرفي مي گيرد .
كنج يك پنجره ايستاده ام
و به شب مي گويم : صبح بخير !
و نَما نَم مي خندم .
1350
ژنده چين § (1)
( كارمند )
خانه ام بر دوش ، كهنـهْ كيسه ام در دست ، صبحي پير
پلّه ها ، يـخ بسته ، آويز از سـكوي چـوبـي ِ خـانه
چكمه ها تا زانوان ام كيپ ، دل در هاي وهـويي ، كـاي
باز بايـد سـركنـم در ژنـده/چينـي هاي روزانـه
پشتِ « اَزْنا » ، پيرمـرد ِ كـولـه بار ِ شعلـه برشانه
خيس و سرماخورده ، با صدسرفه ، تن را مي كشد بالا
هرچه از هر گوشه اي ، دلواس ِ او : « هان عمـوخورشيد!
خـادم ِِ پير ِ اداري ، دير كـردي ، روز را بگشــــا »
مي كشد خمـيازه ، مي خارد تن اش با دستِ نرم ِ مِه
دختر ِِ تنْ زردِ بارا ن/سال ها ، دوشـيزه « قـيزباخان»
خسته از شب/زنده داري ، اين طرف تر در لـحافِ ابر
خفته ـ گرچه مي زند غلتي و مي جنبد لب اش ـ « ساران»
هي عموساران ! عموساران ! نفير ِِگرگ هايت ياد، |خشمت كو؟|
خامُشی، چون موشی، ظبل ِ کهنه را حورده ست، آغازی| بیاغازان! |
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
دستِ نان مـي گيرَدَم مُچ را و مـي گَردا نَدَ م از راه
مي روم سردابه ي روزانه را پايين ، چـو يك ناچيز .
در تـمام ِِ روز در سـردابه سـرما هست و تـاريكــي
نيز گِردابي ، كه هرچه ، هركِه ، مي گردد درآن، من نيز
« اِسم؟ : ها يا هُوي. شُهرت؟ : هايهو . اهل ِ ؟: چه مي دانم !
« شغل؟: من تاريخ/سـازم ! سِنّـِمار ِ اين خَـراب آباد
[ هر زمان، بَر مي كِشم از خاكِ تيره ، كاخي بي مانند
وَز فراز ِ بام ِ بي ماننديِ آن مي شوم پرتاب ]
« جُرم؟:تُف بر پيشه ي تاريخي ِ خود. كِي؟: دلِ شب، مَست. »
ناگهان بر قعر ِ سَردابه ، سقوطِ سردِ يك فرياد .
« آه اين فرياد ، بوي سينه ي من مي دهد ، دربان !
اندَ كَك دروازه هاي كور ِ اين سردابـه بگشا! من
جانِ خـود را دوختم ، زان تير در تاريكي اندازي »
مي كِشد سرپنجه ي گُرگـي به چهر ِِ تيره گي ، ناخن
مي چكم - چون برگ ها از شاخه ها ، خاموش و رنگارنگ -
ازلبِ خونين ِِ تـيرم - اين قلـم بر چـلّه ي انـگشت -
مي رود سردابـه را بيرون شتـابان نان و ، دارد او
پيكرم بردوش و خورشيدِ به غرب آلوده ام در مُشت
سرفه هاي روح ِ سرماخــورده ام برمي دَرَد ناگاه
پـرده ي آرامش شنگــرف را در شام گــاهـان !
آن سوي پرده ، صـداي پچ پچي مي پيچد و ، اين سو
خيره بر ژرفاي من ، روز و شب و ساران و قيزباخان
مي جـزد سِرگين ِِ آخـر ، دراجاق ِِ دورْسوز ِِ عصر . . . . . . .
1351
رهگذر
از نهانِِ ژرفِ من
تا سوسوي دور ِ ستاره
شب .
()
هم/چو غاري كهنه وَهْم انگيز
شب ؛
من -
هم/چو غاري كهنه وَهْم انگيز .
()
هم/چو پاييزآوَرَك ، بردست هاي باد
با سبويي تا گلو سرشار نوش و ياد
اهل ِ شب
اهل ِ زمستان
سرد .
((
دوستان !
اي جرقه هاي آتش !
يادباد از نيش ِِ تان ، آن سوزش ِِ پنهانِِ جان من .
()
هم/چو غاري كهنه وَهْم انگيز من ؛
شب -
هم/چو غاري كهنه وَهْم انگيز .
()
از نهانِ ژرفِ شب
تا سوسوي دور ِستاره
من .
1351
شب/راه
به نام راه وسفر ، از كنارخود برخيز !
زكوهي پير شنيدم به شبْ رهي مي گفت :
« هواي ديدنِ روي سپيده گر داري
چو من به خاك تيره ميا ميز
و دل به شانه ي اين كوه هاي كور مبند .
هوای دیدن روی سپیده گر داری
دراین شبی که در آنی، به آفتاب بیندیش !
دراین شبی که در آنی ، چو آفتاب بیندیش!
و در کلام تو، بگذار آفتاب بتابد!
هوای دیدن روی سپیده گر داری
زچشم خويش نگه كن ، كه بامداد
بجز نگاه تو نيست . »
ز كوهي خسته كه چون گاوي خيش/شكسته
گذشته هاي پُر از آفتاب را
چو دسته اي علفِ هرزه مي كند نشخوار .
()
به راهِ درْسپرده نظر مي كند ، به غار ، غاري طويل
و گوش مي دهد ازآن به پچ پچي ، به همهمه اي گنگ ،
و هيچ هيچ نمي فهمد .
()
اگر زخويش نخيزي !
و هم/چنان ،
جوالِ كهنه ي خود را
ز آب وخانه و دانه ـ بهانه ـ انباري ،
و هِنّ و هِن ِّ غم انگيز را
به جاي نغمه ، ز ابر ِ سياه خويش بباري .
()
به گِردِ خويش نظرمي كند
به هر طرف كه شب است ،
و هيچ هيچ نمي بيند .
1351
زیرنویس ها :
- تی‌تی: شکوفه
- وَلیگ : نام درختی است.
- پَنجي : هنگام ، جا و برنامه ي پخش آب ميان كشاورزان
- لَله : سازي مانند < ني »
- تبَري : طبري ـ آهنگ و آوازي مازندراني
- قاضی‌لَر: ار محلّه هاي شهر هِروآباد ( مركز خلخال )
- ساران ، قيزباخان، اَزنا : نام سه كوه كوچك درپيرامون هِروآباد ( مركزخلخال )
- سِرگين: سوختي كه ازتپاله هاي گاو درست مي كنند.
- وَرزا: گاو نر
- وَنگ : بانگ ـ صداي بلند
- تيكا : پرنده اي به اندازه ي سار
- واشه : باشه ، قوش (پرنده)
- سِنِمار : معماری روُمی که قصر خُوَرنَق را برای نعمان بن منذر ساخت. نعمان برای این که وی کاخی نظیر یا بهتر از آن برای دیگری نسازد، دستور داد تا وی را از فراز کاخ بر زمین افکنند. ( فرهنگ دهخدا)
- شماره ی 2 ( ژنده چین 2- تاکسی ران) در سال 1375 در آلمان سروده شد . در دفتر « دور ِ چهل و هشتم» آمده است.